ร้องขอเป็นผู้อนุบาลของคนไร้ความสามารถ

ขั้นตอนการตั้งผู้อนุบาลของคนไร้ความสามารถ
ต้องยื่นต่อศาลเยาวชนและครอบครัว เพื่อให้ศาลไต่สวนข้อเท็จจริงว่า บุคคลที่ผู้ร้องยื่นขอให้ศาลมีคำสั่งเป็นคนไร้ความสามารถนั้น เป็นบุคคลวิกลจริต มีจิตผิดปกติ หรือขาดความรู้สึกนึกคิด หรือขาดความรู้สึกผิดชอบ ไม่มีสติสัมปะชัญญะใดๆ จนไม่สามารถจัดการงานหรือทรัพย์สินของตนเองได้

เอกสารที่ต้องใช้ประกอบการยื่นคำร้องต่อศาล ได้แก่
1. บัตรประชาชนของผู้ร้องและคนไร้ความสามารถ
2. ทะเบียนบ้านของผู้ร้องและคนไร้ความสามารถ
3. หลักฐานแสดงความสัมพันธ์ระหว่างผู้ร้องกับคนไร้ความสามารถ เช่น ใบสูติบัตร (กรณีบุตรเป็นผู้ร้อง), ใบสำคัญการสมรส (กรณีคู่สมรสเป็นผู้ร้อง), ใบสูติบัตรคนไร้ความสามารถ (กรณีเป็นบิดามารดาของคนไร้ความสามารถ)
4. หลักฐานแสดงสถานะครอบครัวของคนไร้ความสามารถ เช่น ทะเบียนครอบครัวของคนไร้ความสามารถ
5. บัญชีเครือญาติของคนไร้ความสามารถ 
6. ใบมรณบัตรทายาทของคนไร้ความสามารถ (กรณีคนที่เกี่ยวข้องเสียชีวิต)
7. ใบรับรองแพทย์
8. ภาพถ่ายของคนไร้ความสามารถ
9. หลักฐานเกี่ยวกับทรัพย์สินของคนไร้ความสามารถ เช่น โฉนดที่ดิน คู่มือจดทะเบียนรถ สมุดบัญชีธนาคาร
10. หนังสือให้ความยินยอมของทายาท

ในคดีที่ยื่นคำร้องขอเป็นผู้อนุบาลคนไร้ความสามารถนั้น จะต้องรอให้ศาลมีคำสั่งแต่ตั้งผู้ร้องเป็นผู้อนุบาลคนไร้ความสามารถเสียก่อน ผู้อนุบาลจึงจะยื่นคำร้องขอจัดการทรัพย์สินของคนไร้ความสามารถได้ แต่จะยื่นคำร้องขอจัดการทรัพย์สินของคนไร้ความสามารถมาพร้อมกันกับยื่นคำร้องขอแต่งตั้งผู้อนุบาลเป็นคดีเดียวกันไม่ได้ (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 4017/2566)